Sükûti olmak, lüzumsuz konuşma yapmamak, susmayı bilmek.
Zikir ehli olmak.
Nafile oruca devam etmek.
Uykuyu azaltmak, bilhassa seher vakitlerinde uyanık bulunmak.
Tezhibin bu rükunlarının herbiri, müride musallat olacak Allah-u Zülcelal'in düşmanlarını defeder. Bu düşmanlardan şeytanın silahı tokluk, hapishanesi açlıktır.
Hevanın silahı çok konuşmak, hapishanesi ise susmaktır. Dünya da Allah-u Zülcelal'in düşmanlarındandır. Ona karşı silah da insanlardan ihtilat, alakayı kesmektir. Hapishanesi ise zikirdir. Nefsin silahı uyku, hapishanesi ise uyanıklık, bilhassa geceleri erken kalkmak ve seher vakti veliler sofrasında bulunmaktır.
Allah-u Zülcelal'in huzuruna kavuşmak ve rızasına nail olmak istiyenler bilmelidirler ki, susmanın aşırısı hikmetin belirmesi için zararlıdır. Uykusuzluğun aşırısı da bedeni zayıf düşürür. Yalnızlığın aşırısı, hayatı karmaşık hale getirir. Bunun için her işin hayırlısı, ölçülü yapılanıdır.
Mürid nefsini çirkinliklerden temizlemek için şu hususlardan kaçınmak gayretinde olmalıdır:
Ucub (kendini beğenmek)
Riya (gösteriş yapmak)
Kibir (büyüklenmek)
Hased (çekememezlik)
Cimrilik
Kin
Küfürlü konuşmak
Bidatleri benimsemek
Halinden şikâyetçi olmak
Allah-u Zülcelal'in rahmetinden ümid kesmek
Salihlere buğz etmek
Zalimlik yapmak
Verdiği sözde durmamak
Su-i zan etmek
Dünya malını sevmek
İbadetlerden tembellik sebebi ile vaktini geçirmek
Hayasız olmak
Fitneci olmak
Emin, güvenilir olmamak
İnatçı olmak
Münafık tabiatlı olmak
Şehvet-perest olmak
Fakirlikten korkmak
Kadere dil uzatmak
Fukarayı horlamak
Geçmişi ile övünmek
Yaptığı hatanın üzüntüsünü çekmemek.
Bu sıfatlar, kötülük fidanlığı haline gelen ve zararlı bitkiler bitiren bakımsız bir tarla durumundaki kalbin, dışa akseden çirkin sıfatlarıdır. Mürid bunlardan özenle kaçınmalı ve bunların tersi olan güzel ahlaklarla ahlaklanmalıdır. İşte manevi bir ilim olan tezhib ilmi; kalbi ilâhi ihsanlara, lütuflara hazırlama ilmidir. Tasavvuf büyüklerine göre tezhib ilmi farz-ı ayn'dır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder